LoRa (ang. Long Range) to standard bezprzewodowej transmisji i wymiany danych o dużym zasięgu i niskim poborze mocy, dedykowany do przesyłu niewielkiej ilości danych. Cechy te sprawiają, że jest to idealne rozwiązanie do tworzenia rozległych sieci różnego rodzaju czujników, dostarczających danych do systemów sterowania, kontroli i nadzoru. W technologii tej nie prześlemy obrazu, szczególnie w jakości odpowiedniej do dzisiejszych wymagań. Jednak przetworzone i wyodrębnione dane z kamer, takie jak numery rejestracyjne pojazdów, ich waga lub kategoria jak najbardziej już tak. LoRa wpisuje się pomiędzy takie standardy jak Wi-Fi, Bluetooth, LTE czy ZigBee i oferuje to czego one zaoferować nie mogą, poprzez albo obniżenie kosztów, albo zwiększenie zasięgu. LoRa-WAN (ang. Long Range Wide Area Network) to natomiast dwukierunkowy protokół MAC (ang. Medium Access Protocol – protokół dostępu do łącza), opracowany pod kątem dużej wydajności, dalekiego zasięgu i małego poboru mocy. Pojęcia te nie są zatem tożsa-me. LoRaWAN optymalizuje zużycie energii oraz obsługuje mechanizmy optymalizacji ruchu pomiędzy węzłami. Tworzenie bezpiecznych połączeń gwarantuje mechanizm szyfrowania punkt-punkt. Protokół obsługuje również bezprzewodową rejestrację nowych urządzeń w sieci i nadawanie w trybie multicast (komunikacja jeden-do-wielu).
![]()
Od strony formalnej za standard LoRa odpowiada LoRa Alliance. Jest to otwarte stowarzyszenie non-profit, które od momentu powstania w 2015 r. stało się jednym z największych i najszybciej rozwijających się sojuszy w sektorze technologicznym. Jego członkowie ściśle współpracują i dzielą się doświadczeniami w celu promowania i napędzania rozwoju standardu LoRa, który uważają za wiodący, otwarty i globalny standard bezpiecznej łączności IoT.
![]()
Typowa architektura sieci LoRaWAN została przedstawiona na rysunku.
![]()
![]()
![]()
Składa się ona z czterech podstawowych komponentów:
![]()
urządzeń końcowych ED (ang. End Nodes),
bramek (stacji bazowych, routerów) GW (ang Gateway),
serwera sieciowego NS (ang. Network Server),
serwera aplikacyjnego AS (ang. Application Server).
![]()
Urządzenia końcowe (węzły) ED to rozproszone elementy sieci, realizujące określone funkcje czujnikowe i pomiarowe. Mają niewielką moc obliczeniową, ale są wyposażone w moduł komunikacji bezprzewodowej, którym wysyłają odbierane dane do bramek. Transmisja z węzła do bramki określana jest mianem Uplink, a w drugą stronę Downlink. W zależności od ilości przesyłanych danych i zużywanej energii węzły dzielą się na klasy A, B i C. Bramki (modemy, punkty dostępu) GW odbierają dane wysyłane przez urządzenia końcowe ED za pomocą LoRaWAN. Z założenia są one przezroczyste i mają ograniczoną moc obliczeniową. Ich główna rola to konwersja medium transmisyjnego i pakietów na dalszą transmisję za pomocą tradycyjnej sieci IP. Serwer sieciowy NS jest odbiorcą wszystkich danych wysyłanych przez węzły za pośrednictwem bramek. Ma dużą moc obliczeniową i realizuje złożone procesy przetwarzania danych. Może być oparty o bezpośrednią infrastrukturę fizyczną lub zrealizowany w chmurze obliczeniowej. Może współpracować, i często współpracuje, z centrum baz danych. Serwer aplikacji AS to serwer, który obsługuje zasadniczą aplikację, realizującą określone zadania i dostarczającą określoną usługę. Warto zaznaczyć, że serwerów aplikacji może być więcej niż jeden a aplikacje i usługi mogą być różne, chociaż mogą bazować na tej samej sieci i części lub całości tych samych danych.
![]()
Siła i popularność technologii LoRaWAN wynika m.in. z tego, że do transmisji wyko-rzystuje nielicencjonowane megahercowe pasma ISM (ang. Industrial, Scientific, Medical – „przemysłowe, naukowe, medyczne”):
![]()
169 MHz (Azja),
433 MHz (Azja),
868 MHz (Europa),
915 MHz (Ameryka Północna).
![]()
Osiągane odległości transmisyjne pomiędzy komunikującymi się ze sobą urządzeniami mogą być liczone w kilometrach, oczywiście w zależności od ukształtowania i typu terenu oraz rodzaju i umiejscowienia anten. Osiągnięcie takiego zasięgu wiąże się jednak z ceną, którą jest jak wspomniano wcześniej niewielki transfer danych, który może wahać się, w zależności od konfiguracji modemu od kilobajtów, do pojedynczych bajtów na sekundę. Pomimo tego osiągnięcie tak dużych odległości kosztem niewielkiego zużycia energii nie byłoby możliwe bez zastosowania odpowiedniej modulacji sygnału radiowego. W LoRa-WAN wykorzystywana jest do tego celu modulacja CSS (ang. Chirp Spread Spectrum), w której strumień danych modulowany jest sygnałem o liniowo wzrastającej częstotliwości.
![]()
Realizacja procesu modulacji sygnału CSS jest zależna od jej trzech głównych parametrów:
![]()
BW (ang. Modulation Bandwidth) – opisuje w jakim zakresie zmienia się częstotliwość modulująca,
SF (ang. Spread Factor) – określa jak szybko zmienia się częstotliwość modulująca,
CR (ang. Code Rate) – wprowadza redundancję, zapewniając jednocześnie korekcję błędów powstałych podczas transmisji.
![]()
To te parametry wpływają na maksymalny zasięg oraz przepustowość łącza LoRaWAN i mogą mogą przyjmować następujące wartości:
![]()
BW {7,8 kHz, 10,4 kHz, 15,6 kHz, 20,8kHz, 31,25 kHz, 41,7 kHz, 62,5 kHz, 125 kHz, 250 kHz, 500 kHz}
SF {6, 7, 8, 9, 10, 11, 12},
CR {4/5, 4/6, 4/7, 4/8}.